Gözümüz Nesneleri Nasıl Görür? Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak dünyayı yalnızca gözlerimizle değil, anlam sistemlerimizle de “görürüz.” Görmek sadece biyolojik bir süreç değildir; aynı zamanda kültürel, sembolik ve toplumsal bir eylemdir. Bir toplumun gördüğü şey, o toplumun neye “inanmayı” ve “anlamlandırmayı” seçtiğiyle yakından ilgilidir. Bu yazıda, “Gözümüz nesneleri nasıl görür?” sorusunu yalnızca fizyolojik bir süreç olarak değil, kültürel ritüeller, semboller, topluluk yapıları ve kimlikler bağlamında inceleyeceğiz. Görmenin Kültürel Doğası İnsan gözü evrensel bir organ olsa da, görme biçimleri kültürden kültüre değişir. Örneğin, Batı dünyasında göz genellikle bilginin kapısı olarak görülür; görmek bilmekle, bilmek de kontrol etmekle ilişkilendirilir. Buna karşın…
8 YorumEtiket: bir
Görsel Sanatlar Deyince Akla Ne Gelir? Toplumun Aynasında Estetik Bir Yansıma Görsel sanatlar denince zihnimde ilk canlanan, yalnızca resim, heykel ya da fotoğraf değil; toplumsal hafızanın, bireysel duyguların ve kültürel kimliğin bir araya geldiği geniş bir anlatı alanıdır. Bir sosyolog olarak, görsel sanatlara bakarken sadece estetik bir bakış değil, aynı zamanda toplumsal ilişkilerin, normların ve güç dinamiklerinin görünür hale geldiği bir alanı da görürüm. Görsel sanatlar, bir toplumun kendini ifade etme biçimidir — sessiz ama derin bir konuşmadır. Toplumsal Yapıların Estetik Yansımaları Görsel sanatlar, toplumun yapı taşlarını anlamak için güçlü bir mercektir. Her tablo, her heykel ya da fotoğraf; üretildiği…
4 Yorumİki Gaye Ne Demek? — Bilimin, Felsefenin ve İnsan Davranışının Kesişiminde Bir Kavram Bilimin en güzel tarafı, sıradan bir kelimenin bile ardında evren kadar geniş bir anlam evreni barındırmasıdır. “İki gaye” ifadesi de tam olarak böyle bir kavram. Duyduğumuzda basit gelebilir ama biraz derinlemesine baktığımızda, hem biyolojinin hem psikolojinin hem de felsefenin iç içe geçtiği bir kavşakta buluruz kendimizi. Bugün, bu ifadeye bilimsel bir mercekten bakacağız ama laboratuvar soğukluğunda değil; anlayabileceğimiz, hissedebileceğimiz bir sıcaklıkla. “Gaye” Kavramının Bilimsel Kökeni “Gaye” kelimesi Arapça kökenlidir ve “amaç” ya da “hedef” anlamına gelir. Bilimsel dilde bu kavram, “teleoloji” yani “her şeyin bir amacı var…
8 YorumAçlık Otu Bağırsak Tembelliği Yapar mı? Bedenin Mikro İktidar Alanları Üzerine Bir Siyaset Bilimi İncelemesi Toplumsal düzeni anlamaya çalışan bir siyaset bilimci için beden, yalnızca biyolojik bir yapı değil; aynı zamanda iktidar ilişkilerinin en görünmez biçimde işlediği bir alandır. Michel Foucault’nun ifadesiyle, iktidar bedeni kuşatır, onu disipline eder, denetler ve yönlendirir. Bu perspektiften bakıldığında, açlık otu gibi bir bitkinin bağırsaklar üzerindeki etkisini tartışmak, aslında bir mikro iktidar analizidir. Çünkü bedende kurulan denge, toplumda kurulan dengeyle şaşırtıcı biçimde paralellik gösterir. Beden ve İktidar: Bağırsaklar Bir Yönetim Modeli Olarak Bağırsak sistemi, siyasal düzenin minyatür bir modelidir. Giriş, işleme ve atım aşamaları tıpkı…
8 YorumGodoman İnsan Ne Demek? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin gücü, insanlık tarihinin en eski zamanlarından bugüne kadar düşünceyi, hissi ve kültürel algıyı dönüştürme potansiyeline sahiptir. Her kelime, bir anlam dünyasını açar, her cümle bir kapı aralar ve her anlatı, içindeki karakterlerle birlikte hayal gücümüzü yeniden şekillendirir. Edebiyat, insan ruhunun en derin köylerine kadar inip, kelimelerin taşımış olduğu derin anlamları keşfetmemize olanak sağlar. Bu yazıda, üzerinde pek durulmayan ancak oldukça dikkat çekici bir terimi inceleyeceğiz: Godoman insan. Bu kelimenin ne anlama geldiğini, nasıl bir karakter yapısına işaret ettiğini ve edebiyat dünyasında nasıl bir karşılık bulduğunu birlikte keşfedeceğiz. Godoman İnsan: Anlamın Derinliklerinde…
8 YorumBir geminin yalnızca çelikten yapılmış devasa bir kütle olmadığını, aslında insanlık tarihini değiştiren stratejik bir araç olabileceğini hiç düşündünüz mü? İşte tam da bu yüzden, “Uçak gemisi neden önemli?” sorusu beni derinden meraklandırıyor. Gelin, hem veriler hem de gerçek hikâyeler eşliğinde bu konunun perde arkasını birlikte keşfedelim. Uçak Gemisinin Gücü ve Stratejik Rolü Uçak gemileri, bir ülkenin yalnızca denizlerde değil, aynı zamanda gökyüzünde de hâkimiyet kurmasını sağlayan mobil üslerdir. Bir uçak gemisi, yanında taşıdığı onlarca savaş uçağı, helikopter ve destek ekibiyle adeta yüzen bir hava üssü gibidir. ABD Donanması’nın resmi verilerine göre, tek bir Nimitz sınıfı uçak gemisi 90’a yakın…
8 YorumKelimelerin Gücü ve Efsanenin Gölgesi: Alpagu Han Tarihte Var mı? Bir edebiyatçının kalemi için tarih yalnızca geçmiş değildir; aynı zamanda bir anlatı alanıdır. Kelimeler geçmişi şekillendirir, unutulanı diriltir, olmayanı bile inandırıcı kılar. “Alpagu Han tarihte var mı?” sorusu bu yüzden yalnızca bir tarih araştırması değil, aynı zamanda bir edebi sorgudur. Çünkü bazen gerçek, yalnızca belgelerde değil, hikâyelerde yaşar. Efsaneden Gerçeğe: Alpagu’nun İzi Türk destan geleneğinde “Alpagu” adı, hem bir unvan hem de bir semboldür. “Alp” cesur, yiğit demektir; “agu” ise koruyucu, lider anlamı taşır. Birlikte düşünüldüğünde Alpagu Han, savaşçı gücüyle bilge otoriteyi birleştiren ideal kahramanı temsil eder. Bu yönüyle o,…
8 YorumKişi Başına Düşen Gayri Safi Milli Hasıla: Hadi Biraz Sayısal Eğlence Yapalım! Ekonomik Durum Mu? Yoksa Eğlenceli Sayılar mı? Evet, evet! Kişi başına düşen gayri safi milli hasıla… Hadi bu kavramı, hepimiz bir şekilde duyduk ama kimse tam olarak ne demek olduğunu bilmiyor gibi değil mi? Ekonomi dünyasında bu rakamı görünce kafamızda bir sürü soru işareti oluşuyor: “Bu rakamı nasıl arttırırım?”, “Yemek yerken cebimden mi düşer?” veya “Peki, bu sayıyı sadece matematiksel olarak mı izliyoruz?” Eğer bu sorular sizde de uyanıyorsa, size şöyle diyeyim: Biz de çok merak ettik, ne de olsa bu “hasıla” işi ne kadar kafa karıştırıcı, bir…
6 YorumSarı T Plaka Nedir? Tarihsel Süreçler ve Toplumsal Dönüşüm Üzerine Bir İnceleme Geçmişi Anlamaya ve Günümüzle Bağ Kurmaya Çalışan Bir Tarihçinin Girişi Tarih, bazen çok yakın zamanda meydana gelen olaylar kadar uzak geçmişteki küçük bir düzenlemenin de toplumları nasıl şekillendirdiğini anlamamıza yardımcı olur. Bugün hakkında çokça konuşulan, fakat tarihsel arka planı konusunda pek fazla bilgi sahibi olunan “sarı T plaka”, bu tür gizli tarihsel katmanları açığa çıkarmamıza imkan verir. Sarı T plaka, toplumdaki ekonomik ve toplumsal yapıları, güç ilişkilerini ve devlete karşı bireylerin pozisyonlarını anlamamıza olanak tanır. Peki, sarı T plaka nedir ve neden bu kadar önemli bir sembol haline…
8 YorumHastaya Bakan Kişiye Ne Denir? Bir “Şefkatli Süper Kahraman” Olmanın Tanımlaması Herkesin bir süper kahramanı vardır, ama bu kahramanlar genellikle pelerin giymek yerine hastane elbisesi giyer. Evet, hastaya bakan kişiden bahsediyorum! Ama… ona ne denir? “Hasta bakıcı” mı? “Sağlık kahramanı” mı? Yoksa “gizli süper güç” mü? Aslında hastaya bakan kişinin adını bulmak, bir nebze “büyücü” aramaya benziyor. Çünkü onlar, yalnızca vücuda değil, ruhumuza da şifa getiriyorlar. Hadi, gelin, bu kadar önemli bir mesleği biraz mizahi bir şekilde ele alalım. Hasta Bakıcı: “Bana Görev Verin, Ben İyileştiririm!” Şimdi, eğer erkeklerin hasta bakıcılığı mesleğinde yer aldığını düşünüyorsanız, muhtemelen çözüm odaklı bir yaklaşım…
8 Yorum